Hoe zou je hedendaagse kunst definiëren? Hedendaagse kunst wordt in de meeste gevallen gedefinieerd als kunst die tijdens ons leven is en blijft ontstaan.
Klinkt vrij eenvoudig, toch? Nou, als dit het geval was, hoe kunnen we dan verklaren dat geen enkele andere artistieke definitie, geen enkele andere artistieke categorie van -ismen zo verwarrend is, en tegelijkertijd zo eenvoudig is als Hedendaagse kunst?
De term eist respect vanaf het begin en het eerste woord, hedendaags, lijkt bijna te suggereren dat je moet weten wat het is zonder dat je het hoeft te vragen. God verhoede je, want misschien word je dan niet beschouwd als iemand die in contact staat met wat er aan de hand is. Nou, Widewalls is niet bang om te vragen, wat is Hedendaagse Kunst en hoe kunnen we het vandaag de dag definiëren?
Hoe kan je Hedendaagse Kunst begrijpen?
In zijn meest basale betekenis verwijst de term hedendaagse kunst naar de hedendaagse kunst, schilderkunst, beeldhouwkunst, fotografie, installatie, performance en videokunst. Hoewel schijnbaar eenvoudig, zijn de details rond deze definitie vaak een beetje wazig, omdat de verschillende individuele interpretaties van “vandaag de dag” sterk kunnen verschillen.
Daarom is het exacte uitgangspunt van het genre nog steeds onderwerp van discussie; veel kunsthistorici beschouwen de late jaren zestig of begin jaren zeventig (het einde van de moderne kunst, of het modernisme) echter als een adequate schatting.
Er wordt echter erkend dat deze generieke definitie aan technische beperkingen onderhevig is. De classificatie van “kunst van vandaag” als een onderscheidend soort kunst, in plaats van een algemene bijvoeglijke bepaling, gaat terug tot het begin van de moderne kunst in Londen.
The Contemporary Art Society werd in 1910 opgericht door Roger Fry en anderen, als een persoonlijke vereniging voor de aankoop van kunstwerken om in openbare musea te plaatsen. Veel andere instellingen die de uitdrukking gebruiken, zijn in de jaren dertig van de vorige eeuw opgericht. Velen, zoals het Institute of Contemporary Art, veranderden in deze tijd hun naam van “Moderne kunst”, omdat het Modernisme werd gedefinieerd als een historische kunststroming en veel “moderne” kunst niet meer “modern” was. De definitie van wat modern is, is natuurlijk altijd onderweg, verankerd in het heden met een startdatum die verder gaat, en de functies die de Contemporary Art Society in 1910 kocht, waren niet meer als modern te omschrijven.
Allereerst moeten we beginnen met het feit dat het moderne begrip kunst pas rond de 18e eeuw is ontstaan – het is het product van het tijdperk van de Verlichting. Voor die tijd had de kunst grotendeels een utilitair doel als onderdeel van de religieuze traditie of de manifestatie van de rijkdom van de eigenaar. Zelfs het woord ‘kunst’ zelf werd gebruikt voor het hele scala van de velden die nu niet eens als dicht bij kunst worden beschouwd – van schoenmakerijen tot retoriek. Zelfs de term ‘schone kunsten’ (‘beaux-arts’) verscheen pas in 1690. Geleidelijk aan begon dat principe echter meer radicale vormen aan te nemen, naarmate de modernistische kunststromingen zich verder ontwikkelden.
Postimpressionisten (Paul Cezanne, Paul Gauguin), Fauvisten (Edvard Munch, Ernst Ludwig Kirchner) daagden het concept van kunst uit als een replica van de werkelijkheid, waarbij visuele uitdrukkingsmiddelen (kleur, lijn, compositie) werden gebruikt om de eerste fluit te spelen. Het modernisme, gedreven door het idee van de autonomie van de kunst, heeft zijn normen aanzienlijk veranderd, maar het is niet geëvolueerd tot de critici van het instituut van de kunst zelf, en heeft over het algemeen niet gebroken met de traditie, door het toepassen van het klassieke genresysteem en de onderwerpen.
De cut-off
Voor velen is de cut-off periode, of het einde van de moderne kunst, gemarkeerd in het jaar 1970 en met de geboorte van de term Postmodern. Tegen het einde van de 20e eeuw, met de ontwikkeling van de technologie, zien we de opkomst van de videokunst en de performancekunst, naast het experimenteren en toe-eigenen van meerdere disciplines en bronnen.
Tegelijkertijd zien we ook de opkomst van het theorie- en filosofisch onderzoek naar de term Postmodern en de dominantie van het heden, waarbij de focus ligt op wat we voor ons hebben, en dat is wat de kennis vereist in de nieuwste trends. Nu is het de tijd waarin alles zich begint op te bouwen en deze eclectische en diverse hedendaagse kunst te vormen.
